🐑 Odszkodowanie Za Grunty Przejęte Pod Drogi

Odszkodowanie na mocy decyzji ZRID. Podstawą do wypłaty odszkodowania za wywłaszczenie na mocy jest decyzja ustalająca wysokość należnego odszkodowania. Wydaje ją organ I instancji w ciągu 30 dni od momentu, kiedy sama decyzja ZRID stała się ostateczna. Ma to miejsce w przypadku, kiedy Państwo – jako strona postępowania – nie Data publikacji: 2019-02-14 Odszkodowanie otrzymane za grunty przejęte pod drogę gminną stanowi przychód z innych źródeł. W niektórych przypadkach przychód ten może korzystać ze zwolnienia z PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 updof. Potwierdził to Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji, której fragment przedstawiamy. MF Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie ... odszkodowania za grunty przejmowane pod drogi na skutek decyzji wójta o zatwierdzeniu projektu podziału nieruchomości, tel. 500 316 655 Dzisiaj, wracam do poruszonego wcześniej przeze mnie tematu odszkodowań za grunty przejmowane pod drogi na skutek decyzji wójta (odpowiednio prezydenta lub burmistrza) o zatwierdzeniu projektu podziału nieruchomości, wydanej w oparciu o przepisy ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 roku o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu zachowania przejrzystości zapisu używane przeze mnie wyrażenia:– „właściciel” oznacza osobę lub podmiot ubiegający się o odszkodowanie, zatem nie tylko właściciel (rozumiany jako osoba fizyczna i inny podmiot posiadający osobowość prawną np. spółka prawa handlowego) nieruchomości w dacie wydania decyzji podziałowej (decyzji wywłaszczeniowej), ale również jego następca prawny (np. spadkobierca, cesjonariusz);– „gmina” oznacza podmiot zobowiązany do wypłaty odszkodowania, czyli podmiot na rzecz którego doszło do przejęcia drogi, zatem w świetle przepisów obowiązujących na gruncie ww. ustawy, będzie to nie tylko gmina ale również Skarb Państwa (w większości przypadków faktycznie będzie to jednak gmina);– „organ” oznacza organy administracji publicznej właściwe do rozstrzygania spraw odszkodowawczych (starosta, wojewoda), oraz sądy administracyjne właściwe do rozstrzygania zażaleń i skarg (Wojewódzkie Sądy Administracyjne) oraz sąd właściwy do rozstrzygania zażaleń i skarg kasacyjnych od rozstrzygnięć sądów administracyjnych (Naczelny Sąd Administracyjny).W toku procedury odszkodowawczej osoby ubiegające się o odszkodowanie napotykają na szereg utrudnień. Część z nich wynika z działań drugiej strony sporu (przeciwnika procesowego), zaś część z nich ma swoje źródło w błędnym prowadzeniu postępowań przez organy administracji a nawet sądy(!). Błędy organów przejawiają się w przewlekłym prowadzeniu postępowań a w skrajnych przypadkach na ich całkowitej bezczynności. Innymi kategoriami nieprawidłowości są błędy interpretacyjne i błędne stosowanie właściwych przepisów. Podmioty zobowiązane do wypłaty odszkodowań to podmioty profesjonalne, które bardzo często korzystają z dodatkowej obsługi prawnej oraz usług innych specjalistów (np. geodetów czy rzeczoznawców majątkowych). Działania gminy mają na celu uniknięcie obowiązku wypłaty odszkodowania, lub choćby obniżenia jego wysokości. W części spraw działania te są nakierowane wyłącznie na utrudnianie postępowania co ma bezpośredni wpływ na to kiedy całe postępowanie się zakończy, a tym samym koszty po stronie właściciela. Takie działania mają jedynie nakłonić go do zaniechania dalszych działań. Nieumiejętnie prowadzenie postępowania może mieć swój nieodwracalny (prawomocny) w skutkach finał – niekorzystny dla dzisiejszym wpisie, chciałbym nieco więcej uwagi poświęcić zagadnieniu związanym z oceną skuteczności oświadczenia byłego właściciela o zrzeczeniu się prawa do odszkodowania, na gruncie ww. ustawy. Dotyczy to zatem sytuacji, w której właściciel ubiegający się o podział nieruchomości złożył oświadczenie o zrzeczeniu się prawa do odszkodowania za grunt przejęty pod drogę. Z pewnością dla wielu z Państwa nie będzie to zaskoczenie, ale praktyka pokazuje że w większości spraw gmina odmawia „dobrowolnej” wypłaty odszkodowania wyłącznie z tego powodu, że istnieje takie oświadczenie. Niestety, bywa również tak, że organy właściwe do rozstrzygania spraw odszkodowawczych, niemal bez szerszej analizy i argumentacji aprobują takie stanowisko i odmawiają ustalenia jednak będzie można rzetelnie ocenić czy takie lub inne oświadczenie ma jakiekolwiek znaczenie dla roszczeń o odszkodowanie, każdorazowo konieczna jest wnikliwa analiza oświadczenia, jego treści, formy i okoliczności w jakich zostało złożone. Należy potwierdzić czy faktycznie, ponad wszelką wątpliwość, autorem oświadczenia jest właściciel któremu przypisuje się jego autorstwo. A jeśli zostało złożone przez inną osobę, to czy ta mogła złożyć takie oświadczenie, a zatem należy ustalić czy taka osoba była do tego odpowiednio umocowana, a dalej czy i w jaki sposób (i czy poprawnie) zostało to wykazane w chwili złożenia oświadczenia. Następnie, analiza treści oświadczenia jest niezbędna celem ustalenia jaka faktycznie była wola osoby która je złożyła. Nie bez znaczenia pozostaje forma w jakiej zostało złożone oraz termin (data złożenia oświadczenia). Ponadto, nie bez znaczenia są okoliczności złożenia tego typu oświadczeń. I tak w wielu przypadkach, właściciel postawiony przez urzędnika w sytuacji, w której „warunkiem” pozytywnego załatwienia sprawy czyli uzyskania decyzji zatwierdzającej projekt podziału działki jest złożenie oświadczenia o „zrzeczeniu się” prawa do odszkodowania lub przekazania działki „nieodpłatnie” lub innego jednoznacznie niekorzystnego oświadczenia, de facto właściciel jest postawiony w warunkach niedopuszczalnego przymusu. Warto dodać, że taka postawa urzędnika może powodować jego odpowiedzialność dyscyplinarną, a w skrajnych sytuacjach nawet odpowiedzialność okolicznościach konkretnej sprawy, te kwestie nabierają zasadniczego charakteru, ponieważ uznanie takiego oświadczenia za skuteczne prawnie, w ostatecznej decyzji lub prawomocnym wyroku oznacza definitywne zamknięcie drogi do uzyskania szczególną uwagę zasługuje przy tym fakt, że w jednym z ostatnich orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie, wydanym w sprawie jednego z naszych Klientów, Sąd potwierdził, powołując się także na wcześniejsze orzecznictwo, że „co do zasady istnieje możliwość zrzeczenia się roszczenia o odszkodowanie za grunty wydzielone pod drogi publiczne. Jednakże może to nastąpić dopiero wtedy, gdy takie roszczenie powstaje, tj. po przejściu z mocy prawa danej nieruchomości na własność gminy i w ramach uzgodnień przewidzianych w ust. 3 art. 98 Innymi słowy, nie wchodząc nawet w analizę innych szczegółów i okoliczności złożenia oświadczenia, o których pisałem wcześniej, Sąd uznał że wszelkie oświadczenia tego rodzaju złożone zanim decyzja podziałowa stała się ostateczna, są bezskuteczne. Oznacza to, że zgodnie z naszym stanowiskiem, potwierdzonym przez Sąd, biorąc pod uwagę jedynie kryterium czasu (daty złożenia oświadczenia, zatem bez konieczności analizy pozostałych okoliczności) bezwzględnie bezskuteczne są oświadczenia właściciela o zrzeczeniu się prawa do odszkodowania złożone przed lub w dniu złożenia wniosku o podział nieruchomości, w dniu wydania lub doręczenia decyzji podziałowej, lub nawet po jej wydaniu ale zanim uzyskała walor znamienny jest fakt, że w okolicznościach sprawy rozpatrywanej przez NSA, zarówno organ I instancji – w tym przypadku Starosta Wejherowski, jak również organ II instancji – w tym przypadku Wojewoda Pomorski, oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku konsekwentnie twierdziły, że właściciel może skutecznie zrzec się odszkodowania w każdym momencie – zarówno przed jak i po ostateczności decyzji zatem na pytanie zawarte na wstępie, czy właściciel może skutecznie zrzec się prawa do odszkodowania za grunt przejęty pod drogę, należy stwierdzić że tak, jak najbardziej jest to możliwe, ale jest to uzależnione od szeregu okoliczności, z czego większość musi wystąpić kumulatywnie. Punktem wyjścia jednak dla działań osoby ubiegającej się odszkodowanie powinno być raczej stwierdzenie, że co do zasady każdemu właścicielowi przysługuje prawo do odszkodowania, nawet jeśli wcześniejszej złożył oświadczenie o zrzeczeniu się tego prawa.

Na gruncie podatku dochodowego, podatek od nieruchomości gruntowej jako koszt pośredni będzie podlegał zaliczeniu do kosztów podatkowych w dacie jego poniesienia, tj. w dniu, w którym

Zatem plan zagospodarowania przestrzennego przewiduje poszerzenie drogi kosztem Pana działki. Opis, o ile droga ma zostać poszerzona, znajduje się w treści planu. Zasadniczo gmina zobowiązana jest wykupić działki po uchwaleniu planu. Jeśli tego nie zrobiła, w celu wytyczenia granicy proszę złożyć wniosek o wydzielenie działki pod drogę. Zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami: „Art. 98. 1. Działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe – z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą z mocy prawa odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca projekt podziału stała się ostateczna, a orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis ten stosuje się także do nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek użytkownika wieczystego, z tym że prawo użytkowania wieczystego działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne wygasa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca projekt podziału stała się ostateczna, a orzeczenie o podziale prawomocne. 2. Właściwy organ składa wniosek o ujawnienie w księdze wieczystej praw gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa do działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne. 3. Za działki gruntu, o których mowa w ust. 1, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości. 4. Jeżeli w wyniku podziału nieruchomości wzrośnie jej wartość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta może ustalić w drodze decyzji opłatę adiacencką z tego tytułu. Stawkę procentową opłaty adiacenckiej ustala rada gminy w drodze uchwały w wysokości nie większej niż 50% różnicy wartości nieruchomości. Przepisy art. 145, art. 146 ust. 2 i ust. 3, art. 147 oraz art. 148 ust. 1-3 stosuje się odpowiednio.” Z wydzieleniem gruntu pod drogę przy podziale nieruchomości mamy do czynienia w wypadku, kiedy w planie miejscowym terenu objętego podziałem zostały przewidziane linie rozgraniczające ulice, place oraz drogi publiczne. Sprawę tę wyjaśnił jednoznacznie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 marca 1995 r. (III ARN 7/95 , OSNAPiUS 1995, nr 17, poz. 213), stwierdzając, że „wydzielenie z nieruchomości w trybie art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (jedn. tekst: Dz. U. z 1991 r. Nr 30, poz. 127) pasa gruntu z przeznaczeniem na ogólnie dostępną drogę może nastąpić na wniosek właściciela nieruchomości i tylko wówczas, gdy miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego określa przebieg tej drogi”. W ten sposób: ustali Pan przebieg granicy; uzyska odszkodowanie za grunt. Odszkodowanie za grunty wydzielone pod drogi z nieruchomości objętej podziałem jest wyłącznie konsekwencją odjęcia prawa własności albo prawa użytkowania wieczystego. Należy się więc ono niezależnie od tego, czy w wyniku podziału nieruchomości i wydzielenia drogi wartość nieruchomości wzrosła i dotychczasowy właściciel albo użytkownik wieczysty odniósł z tego tytułu korzyści. Tak na gruncie art. 10 ust. 5 nie obowiązującej już ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 marca 1993 r. (IV SA 1354/92, ONSA 1994, nr 2, poz. 68). Odszkodowanie za grunty przejęte pod drogi ustala się w odrębnym postępowaniu po uprawomocnieniu się decyzji o zatwierdzeniu projektu podziału nieruchomości (patrz wyrok NSA z dnia 6 grudnia 1995 r., SA/Lu 668/95, Glosa 1996, nr 9, s. 28). O odrębności postępowania w przedmiocie odszkodowania przesądza fakt, że decyzje w tych dwóch sprawach (o zatwierdzeniu projektu podziału oraz o odszkodowaniu) wydawane są przez dwa różne organy: pierwsza przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, a druga – przez starostę. Problem tylko tkwi w terminie, w jakim decyzja o odszkodowaniu powinna być wydana i odszkodowanie powinno być wypłacone. Sprawy nie załatwia odesłanie w komentowanym przepisie do zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości. Wszczęcie postępowania w sprawie wydania decyzji o odszkodowaniu następuje dopiero w razie niedojścia do uzgodnienia wysokości odszkodowania między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym gruntu zajętego pod drogę a organem wykonawczym gminy, zarządem powiatu, zarządem województwa albo starostą reprezentującym Skarb Państwa. Ustawa jednak nie zawiera przepisu dyscyplinującego właściwy organ do podjęcia i przeprowadzenia tych uzgodnień. Pozwala to na odkładanie w czasie rokowań z właścicielem lub użytkownikiem wieczystym. Sprawa ta była przedmiotem interwencji Rzecznika Praw Obywatelskich u Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa, o czym informowała „Rzeczpospolita” w nr 16 (5789) z dnia 19 stycznia 2001 r. Formułowane są wnioski de lege ferenda o ustalenie w ustawie maksymalnego terminu na przeprowadzenie uzgodnień w sprawie wysokości odszkodowania oraz na jego wypłatę. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼ Zapytaj prawnika - porady prawne online . By dostać odszkodowanie za grunty zajęte pod drogi, nie trzeba ich szczegółowo wyliczać. Reklama REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund. Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych – nazywana popularnie specustawą drogową – uprawnia organ do wywłaszczenia nieruchomości i gruntów (w tym rolnych), na terenie których ma docelowo być realizowana budowa drogi. Właścicielom wywłaszczonej ziemi rolnej przysługuje odszkodowanie, które w uzasadnionych przypadkach może zostać podwyższone. Decyzja ZRID ZRID – zezwolenie na realizację inwestycji drogowej – wydawane jest w formie decyzji administracyjnej. Decyzja ZRID wydawana jest na wniosek inwestora. W zależności od kategorii dróg, których ma dotyczyć inwestycja, decyzję ZRID może wydać starosta (w stosunku do dróg gminnych i powiatowych) lub wojewoda (dla dróg krajowych i wojewódzkich). Sama decyzja ZRID powinna zostać wydana maksymalnie w ciągu 90 dni od dnia złożenia wniosku, a właściciel nieruchomości rolnej, której dotyczy postępowanie prowadzące do jej wydania, powinien być poinformowany o jego wszczęciu. Obowiązek zawiadomienia właściciela nieruchomości dotyczy również samego wydania decyzji ZRID. Wydanie nieruchomości Jednym z bezpośrednich skutków prawnych decyzji ZRID jest dokonanie podziału (lub scalenia) gruntów według potrzeb inwestora oraz przeniesienie prawa własności do danej nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa czy właściwą jednostkę samorządu terytorialnego. Tym samym dotychczasowy właściciel ziemi rolnej objętej decyzją ZRID traci prawo własności i możliwość dalszego nią gospodarowania. Co więcej, ma też obowiązek wydania nieruchomości w określonym czasie, tj. w ciągu 120 dni od daty wydania decyzji ZRID. Termin ten nie obowiązuje jednak w przypadku decyzji ZRID z rygorem natychmiastowej wykonalności, która zobowiązuje do niezwłocznego wydania nieruchomości. Należne odszkodowanie Osobom, które utraciły swój majątek w skutek decyzji ZRID, przysługuje odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości pod drogi. Decyzja określająca jego wysokość wydawana jest przez ten sam organ, który wydał zezwolenie na realizację inwestycji drogowej. Starosta bądź wojewoda powinien ją wydać w ciągu 30 dni od dnia, w którym decyzja ZRID stała się ostateczną. W przypadku decyzji ZRID o rygorze natychmiastowej wykonalności termin ten jest wydłużony do 60 dni. Oczekując na wydanie decyzji ustalającej wysokość należnego odszkodowania, warto zwracać uwagę na dotrzymywanie przez organ obowiązujących terminów. Praktyka wskazuje, że rzadko zostają one zachowane. Dowodem są wyniki kontroli NIK przeprowadzone w Mazowieckim Urzędzie Wojewódzkim oraz w warszawskim oddziale GDDKiA w zakresie nabywania nieruchomości pod drogi krajowe objęte Programem Dróg Krajowych w latach 2008-2013, które wskazują, że średni czas prowadzenia postępowania zmierzającego do ustalenia wysokości należnego odszkodowania wynosił od 185 do 200 dni. Samo odszkodowanie ustalane jest na podstawie operatu szacunkowego nieruchomości opracowanego przez biegłego rzeczoznawcę majątkowego. Odszkodowanie +5% Przyznane w wydanej przez organ decyzji odszkodowanie za wywłaszczenie może zostać powiększone o 5% przyznanej kwoty. Aby móc skorzystać z tej opcji, należy wydać nieruchomość w ciągu 30 dni. Co istotne, termin ten liczony jest od dnia: • doręczenia zawiadomienia o wydaniu decyzji ZRID, • doręczenia postanowienia o nadaniu decyzji ZRID rygoru natychmiastowej wykonalności, • ustatecznienia się decyzji ZRID. Warto też zwrócić uwagę na orzecznictwo sądów w zakresie wydania nieruchomości w terminie uprawniającym do pozyskania większego odszkodowania. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny, warunkiem otrzymania podwyższonego odszkodowania jest przekazanie nieruchomości we wskazanym terminie w sposób wyraźny (np. poprzez złożenie odpowiedniego oświadczenia woli). Sama wola wydania nieruchomości przez dotychczasowego właściciela nie jest wystarczająca. Kluczowe jest objęcie wydawanego mienia przez inwestora (wyrok NSA z 10 kwietnia 2019 r., sygn. akt I OSK 2027/18). Dlatego najlepszym dowodem na wydanie nieruchomości w terminie jest złożenie oświadczenia woli przez wydającego bądź sporządzenie protokołu zdawczo-zbiorczego. 10 tys. zł więcej Wywłaszczenie na mocy ZRID może obejmować również budynek mieszkalny bądź budynek, w którym został wyodrębniony lokal o charakterze mieszkalnym. W takiej sytuacji wywłaszczonym przysługuje zwiększenie wysokości przyznanego odszkodowania o dodatkowe 10 tys. zł. Co ważne, kwota ta przeznaczona jest na jedną nieruchomość gruntową. W przypadku, kiedy budynek mieszkalny objęty jest współwłasnością, kwota 10 tys. zł ulega podziałowi między współwłaścicieli. Dodatek do odszkodowania przyznawany jest jednokrotnie również w przypadku, gdy dany budynek mieszkalny zlokalizowany jest na dwóch przyległych gruntach. Warto też zwrócić uwagę, że jedynym kryterium uprawniającym do zwiększenia odszkodowania o 10 tys. zł jest kryterium „zamieszkania”. Zameldowanie w konkretnej nieruchomości czy lokalu nie jest obowiązkowe. Jeśli organ będzie miał wątpliwości w tym zakresie, ma prawo do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego. Przysługujące prawa Możliwość podwyższenia należnego odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości pod drogi jest zagwarantowane prawnie po spełnieniu określonych warunków. Biorąc jednak pod uwagę, że organ nie ma obowiązku instruowania strony w tym zakresie, wielu wywłaszczonych nie korzysta z przysługujących im praw. Dlatego w takich sytuacjach warto korzystać ze wsparcia doświadczonych prawników, którzy nie tylko wyjaśnią wszystkie przysługujące wywłaszczonym prawa, ale również pomogą w dopełnieniu wszystkich warunków uprawniających do przyznania wyższego odszkodowania. Samo odszkodowanie powinno zostać wypłacone przez inwestora w ciągu 14 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. Patron merytoryczny artykułu: INLEGIS Kancelarie Prawne – Wywłaszczenie Nieruchomości ul. Podwale 83/7 50-414 Wrocław tel: 793 101 800 (Artykuł sponsorowany) Podobne wpisy Wycena nieruchomości – odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod budowę drogi ekspresowej na przykładzie S6 (Trasy Kaszubskiej) 18 maja, 2021 Dzisiaj, kolejny przykład wyceny nieruchomości w sprawie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod drogę w związku z realizacją inwestycji drogowej pn. Odpowiedź: Jeśli wywłaszczenie następuje za wynagrodzeniem (odszkodowaniem), to stanowi ono odpłatną dostawę towarów. W związku z tym mogą znaleźć zastosowanie przepisy dotyczące zwolnień od podatku. Dostawa (otrzymanie odszkodowania) działki niezabudowanej, nieobjętej planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, podlega zwolnieniu z podatku od towarów i usług. Natomiast jeśli chodzi o drugą działkę, to dopóki znajduje się na niej baner reklamowy, będziemy mieli do czynienia z dostawą terenu zabudowanego, gdyż baner reklamowy zgodnie z prawem budowlanym traktowany jest jako budowla. Jeśli okaże się, że dostawa drugiej działki podlegałaby opodatkowaniu, to zasadne jest przyjęcie, że kwota wskazana w decyzji jest całością świadczenia należnego w postaci odszkodowania, a więc zawiera "w sobie" podatek VAT (kwota brutto), który powinien być wyliczony metodą „w stu”. Uzasadnienie: Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju, przez którą należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie (art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.) - dalej W świetle powyższego należy uznać, że w tym przypadku odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia. Innymi słowy, jeśli wywłaszczenie następuje za wynagrodzeniem (odszkodowaniem), to stanowi ono odpłatną dostawę towarów. Opodatkowaniu podatkiem VAT nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania. (zob. wyrok WSA z 20 lutego 2014 r., III SA/Gl 1284/11, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, IPPP1/443-240/12-4/MP z dnia 14 maja 2012 r.). W związku z tym, że mamy do czynienia z dostawą towarów w opisanym przypadku mogą znaleźć zastosowanie przepisy dotyczące zwolnień od podatku. Jeśli chodzi o grunt niezabudowany, to w myśl art. 43 ust. 1 pkt 9 zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. Co istotne, przepis ten nie uzależnia zastosowania zwolnienia od tego czy podatnik odliczył podatek z tytułu nabycia gruntu. Jak wynika zaś z treści art. 2 pkt 33 przez tereny budowlane należy rozumieć grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. W konsekwencji dostawa (otrzymanie odszkodowania) działki niezabudowanej, nieobjętej planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, podlega zwolnieniu z podatku od towarów i usług (zob. interpretacja ogólna Ministra Finansów, PT10/033/12/207/WLI/13/RD 58639 z dnia 14 czerwca 2013 r.). Natomiast jeśli chodzi o drugą działkę, to dopóki znajduje się na niej baner reklamowy, będziemy mieli do czynienia z dostawą terenu zabudowanego, gdyż baner reklamowy zgodnie z prawem budowlanym traktowany jest jako budowla. Zgodnie zaś z art. 29a ust. 8 w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Jeśli przedmiotem dostawy będzie więc budowla wraz z gruntem, to zastosowanie będzie miał art. 29a ust. 8 co oznacza, że grunt na którym położony jest baner będzie opodatkowany wg takich samych zasad jak ta budowla. Zakładając, że będziemy mieli do czynienia z dostawą budowli, należy odwołać się do przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 zgodnie z którym zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy: a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata. Przez pierwsze zasiedlenie – w myśl art. 2 pkt 14 – rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich: a) wybudowaniu lub b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej. Tak więc, jeśli Podatnik nabył nieruchomość (baner) w ramach czynności podlegających opodatkowaniu (czyli np. umowy sprzedaży podlegającej opodatkowaniu) i nie poniósł wydatków na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej, dostawa baneru wraz z gruntem będzie zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 Należy również wskazać, że w przypadku zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 istnieje możliwość rezygnacji ze zwolnienia i opodatkowania tej czynności. Zgodnie bowiem z art. 43 ust. 10 podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części: są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni; złożą, przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego, zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części. Jeśli okazałoby się, że w opisanym przypadku nie będzie można zastosować ww. przepisu (np. Podatnik sam postawił baner) Podatnik powinien sprawdzić, czy zastosowanie będzie mógł znaleźć art. 43 ust. 1 pkt 10a zgodnie z którym zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że: a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów. Warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b, nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat (art. 43 ust. 7a Jeśli okaże się, że dostawa drugiej działki podlegałaby opodatkowaniu, to w decyzji o wysokości odszkodowania dla przejrzystości wykazana w niej winna być kwota odszkodowania, jak i należny podatek VAT, obciążający podmiot otrzymujący odszkodowanie. Jeżeli zaś takiego rozbicia nie ma, to zasadne jest przyjęcie, że kwota wskazana w decyzji jest całością świadczenia należnego w postaci odszkodowania, a więc zawiera "w sobie" podatek VAT, który powinien być wyliczony metodą „w stu” (zob. wyrok NSA z 25 stycznia 2013 r., I FSK 426/12). Mariusz Jabłoński, autor współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego Odpowiedzi udzielono 29 grudnia 2014 r.

W nocy, 07/08.11.2023 r. (wtorek-środa) i 13/14.11.2023 r. (poniedziałek/wtorek) w godzinach 22.00-6.00 na trasie głównej S7 (od km 320+100 do km 321+100), na odcinku Trębki-Zakroczym zamknięta zostanie jezdnia w stronę Warszawy. Kierowcy będą się poruszali jezdnią w kierunku Gdańska mając do dyspozycji po jednym pasie ruchu w obu

FUNKCJONOWANIE SAMORZĄDU - SAS 7 / 2013 OPIS SYTUACJI Współwłaściciele nieruchomości wystąpili z wnioskiem o zatwierdzenie podziału nieruchomości. Decyzją z 2000 r. burmistrz zatwierdził podział nieruchomości i na jej podstawie przeszły z mocy prawa na własność gminy działki wydzielone pod drogi publiczne. W wyniku zmiany planu miejscowego, działki te stały się zbędne pod drogi i gmina je zbyła. W 2012 r. z wnioskiem o wypłacenie odszkodowania za działki przejęte pod drogi na rzecz gminy, wystąpili poprzedni ich współwłaściciele. PYTANIE RADNEGO MIASTA Czy gmina jest zobowiązana do ustalenia i wypłaty odszkodowania za przejęte, na podstawie powyższej decyzji działki, jeżeli obecnie nie jest już ich właścicielem, a wcześniej pomiędzy gminą a współwłaścicielami nie nastąpiło rozliczenie z tego tytułu? ODPOWIEDŹ PRAWNIKA Gmina jest zobowiązana do wypłaty odszkodowania na rzecz dotychczasowych właścicieli działki, jeżeli do tej pory nie doszło do rozliczenia z tytułu przejęcia gruntów pod drogi publiczne. Na obowiązek wypłaty odszkodowania przez gminę wskazuje art. 98 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami (zwanej dalej W świetle tego przepisu bez znaczenia jest fakt czy na gruncie, który w związku z wydaniem decyzji podziałowej przeszedł na własność gminy, zrealizowano cel inwestycyjny w postaci drogi publicznej czy też nie. Bez znaczenia, z punktu widzenia ciążącego na gminie obowiązku wypłaty odszkodowania, jest także to czy wniosek o wypłatę odszkodowania został złożony w chwili, gdy właścicielem gruntów przejętych pod drogi była gmina czy też inny podmiot. Zgodnie z art. 98 działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe – z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis ten stosuje się także do nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek użytkownika wieczystego, z tym, że prawo użytkowania wieczystego działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne wygasa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis stosuje się odpowiednio przy wydzielaniu działek gruntu pod poszerzenie istniejących dróg publicznych. Z powyższej regulacji jasno wynika, że dotychczasowy właściciel gruntu traci jego własność z chwilą, gdy decyzja zatwierdzająca podział uzyskała walor decyzji ostatecznej. Z tą właśnie chwilą powstaje przysporzenie po stronie inwestora w postaci uzyskania prawa do wydzielonego gruntu, a po stronie dotychczasowego właściciela (właścicieli) uprawnienie do żądania wypłaty odszkodowania. Zgodnie z art. 98 ust. 3 za działki gruntu, o których mowa w ust. 1, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem. Przepis art. 131 stosuje się odpowiednio. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości. Prawo żądania przez dotychczasowego właściciela odszkodowania stanowi formę wyrównania mu uszczuplenia jego majątku, jakiego doznał w związku z utratą prawa własności do przejmowanych gruntów. Wyżej wymienione przepisy nie uzależniają więc prawa dotychczasowego właściciela działek do żądania odszkodowania od tego, czy na przejętej w wyniku podziału działce została zrealizowana droga publiczna. Nie do przyjęcia byłby pogląd, zgodnie z którym prawo żądania odszkodowania przez dotychczasowych właścicieli byłoby uzasadnione od tego czy doszło do realizacji planowanej inwestycji czy nie, gdyż kwestie są zależne wyłącznie od organów władzy publicznej, a nie od byłych właścicieli. Przyjęcie takiego stanowiska mogłoby doprowadzić do sytuacji, w której gmina rezygnując z wcześniejszych planów inwestycyjnych uzyskiwałaby prawo własności gruntów nieodpłatnie. Pogląd taki stałby w oczywistej sprzeczności z konstytucyjnymi zasadą demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji RP). Odszkodowanie opisane w art. 98 ust. 3 przysługuje także wtedy, gdy działki przejęte pod drogi publiczne stały się zbędne na ten cel inwestycyjny. Nie można również uznać, że gmina nie jest zobowiązana do wypłaty odszkodowania, gdyż działki przejęte nie należą już do niej. W wyniku postępowania podziałowego to właśnie gmina uzyskała przysporzenie w postaci własności wydzielonych działek i to ona została zobligowana przez ustawodawcę do wypłaty odszkodowania. Ponadto z twierdzenia pytającej wynika, że gmina zbyła przedmiotowe działki, a zatem w wyniku ich przejęcia uzyskała wymierną korzyść. Ustawodawca nie ograniczył czasowo uprawnienia byłego właściciela przejętych działek do żądania odszkodowania. WAŻNEUprawnienie do żądania odszkodowania na podstawie przepisów jako roszczenie publicznoprawne, nie podlega przedawnieniu (por. tezę wyroku NSA z dnia 28 lipca 2011 r., sygn. akt I OSK 1339/10, LEX nr 1082633). Wniosek o wypłatę odszkodowania powinien zostać rozpoznany, pomimo upływu od daty wydania decyzji podziałowej prawie 12 lat. Michał Pęczkowski Podstawa prawna– Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami ( z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.)– Konstytucja RP WRÓĆ DO SPISU TREŚCI
Byłem właścicielem ziemi, która gmina przejęła na rzecz Państwa pod budowę drogi. Złożyłem § Wypłata odszkodowania za przejęte grunty (odpowiedzi: 4) Witam serdecznie. Proszę o pomoc w następującej sprawie: Dokonano podziału gruntu w ramach planu zagospodarowania przestrzennego.
Za działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne, które przeszły na własność Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego, przysługuje odszkodowanie. Wydzielenie działki gruntu pod drogę publiczną Wydzielenie z nieruchomości działki gruntu na drogę publiczną wymaga dokonania podziału geodezyjnego tej nieruchomości. Podział może być dokonywany, jeżeli w planie zagospodarowania przestrzennego wydzielana część nieruchomości została przeznaczona na drogę publiczną albo, w przypadku braku planu, dla wydzielanej część nieruchomości wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi publicznej. Wydzielenie działek gruntu na drogi publiczne może nastąpić także na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Polecamy: Nowy JPK_VAT w praktyce jednostek sektora publicznego Prawo do dysponowania działką gruntu wydzieloną pod drogę publiczną Co do zasady dokonanie podziału geodezyjnego nieruchomości nie wpływa na prawo własności, a zatem po wydzieleniu geodezyjnym działki gruntu pod drogę, właściwy zarządca drogi powinien uzyskać prawo do dysponowania wydzieloną działką na cele budowlane, to jest nabyć jej własność, w drodze umowy lub w drodze wywłaszczenia, albo zawrzeć inną umowę uprawniającą do korzystania z tej nieruchomości. Działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne przechodzą na własność odpowiednio Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego w następujących przypadkach: - w wyniku wywłaszczenia na zasadzie art. 112 i nast. ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, z dniem, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna, - z mocy prawa na zasadzie art. 98 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, w wyniku złożenia przez właściciela nieruchomości, z której ma być wydzielona droga publiczna, wniosku o jej podział; część tej nieruchomości wydzielona pod drogę publiczną przechodzi na własność odpowiednio Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne, - z mocy prawa na zasadzie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, nieruchomość wydzielona pod drogę publiczną przechodzi na własność odpowiednio Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna, - z mocy prawa na zasadzie art. 73 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, z dniem 1 stycznia 1999 r. na własność Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego przeszły nieruchomości, które pozostawały w dniu 31 grudnia 1998 r. w ich władaniu, a nie stanowiły ich własności i zostały zajęte pod drogi publiczne. Za działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne, które przeszły na własność Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego, przysługuje odszkodowanie. Należy zaznaczyć, że żądanie ustalenia i wypłaty odszkodowania nie ulega przedawnieniu, chyba że przepis szczególny przewiduje wygaśnięcie tych uprawnień. Zgodnie z art. 73 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, z dniem 1 stycznia 1999 r. z mocy prawa na własność Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego przeszły grunty, które pozostawały w dniu 31 grudnia 1998 r. w ich władaniu, lecz nie stanowiły ich własności i zostały zajęte pod drogi publiczne, przy czym odszkodowanie za te grunty mogą otrzymać tylko ci ich dotychczasowi właściciele, którzy złożyli wniosek o odszkodowanie w okresie od dnia 1 stycznia 2001 r. do dnia 31 grudnia 2005 r. - w przypadku nie złożenia wniosku roszczenia o odszkodowanie wygasły z dniem 1 stycznia 2006 r. Odszkodowanie, w braku porozumienia stron, ustalane jest co do zasady według zasad i trybu obowiązującego przy wywłaszczaniu nieruchomości zgodnie z ustawą z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. W pierwszej kolejności prowadzone są zatem rokowania pomiędzy organem zobowiązanym do wypłaty odszkodowania a uprawnionym. Dopiero w razie bezskuteczności prowadzonych negocjacji, odszkodowanie ustala się według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości. Odszkodowanie ustala się według stanu, przeznaczenia i wartości wywłaszczonej nieruchomości w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu, przy czym w przypadku gdy wydana jest odrębna decyzja o odszkodowaniu, wysokość odszkodowania ustala się według stanu i przeznaczenia nieruchomości w dniu jej wywłaszczenia oraz jej wartości w dniu wydania decyzji o odszkodowaniu. Odszkodowanie powinno odpowiadać wartości rynkowej wywłaszczonej nieruchomości. Przy określaniu wartości rynkowej nieruchomości uwzględnia się w szczególności jej rodzaj, położenie, sposób użytkowania, przeznaczenie, stan nieruchomości oraz aktualnie kształtujące się ceny w obrocie nieruchomościami. Wartość nieruchomości dla celów odszkodowania określa się według aktualnego sposobu jej użytkowania, jeżeli przeznaczenie nieruchomości, zgodne z celem wywłaszczenia, nie powoduje zwiększenia jej wartości. Jeżeli przeznaczenie nieruchomości, zgodne z celem wywłaszczenia, powoduje zwiększenie jej wartości, wartość nieruchomości dla celów odszkodowania określa się według alternatywnego sposobu użytkowania wynikającego z tego przeznaczenia. Ustalenie wysokości odszkodowania następuje po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego, określającej wartość rynkową wywłaszczonej nieruchomości. W ramach odszkodowania uprawnionemu może być przyznana, za jego zgodą, odpowiednia nieruchomość zamienna. Zapłata odszkodowania następuje jednorazowo, w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu podlega wykonaniu albo decyzja o odszkodowaniu stała się ostateczna. W przypadku wydania decyzji o niezwłocznym zajęciu nieruchomości na wniosek osoby wywłaszczanej wypłaca się zaliczkę w wysokości 70% odszkodowania ustalonego przez organ pierwszej instancji w decyzji o wywłaszczeniu. Zapłata zaliczki następuje jednorazowo w terminie 50 dni, licząc od dnia złożenia wniosku o wypłatę zaliczki. Wysokość odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości pomniejsza się o kwotę wypłaconej zaliczki. Specustawa drogowa Specustawa drogowa - ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, przewiduje pewne różnice odnośnie ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania za nieruchomości wywłaszczone na jej podstawie. Wywłaszczenie działek wydzielonych pod drogi zgodnie z tą ustawą następuje z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje się w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna, a w przypadku, kiedy decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej nadany został rygor natychmiastowej wykonalności, w terminie 60 dni od dnia nadania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej rygoru natychmiastowej wykonalności. Wysokość odszkodowania ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania. Na wniosek osoby uprawnionej do otrzymania odszkodowania wypłaca się zaliczkę w wysokości 70% odszkodowania ustalonego przez organ pierwszej instancji w decyzji ustalającej wysokość odszkodowania. Wypłata zaliczki następuje jednorazowo w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku. Wysokość odszkodowania powiększa się o kwotę równą 5% jej wartości w przypadku, w którym dotychczasowy właściciel nieruchomości objętej decyzją o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej odpowiednio wyda tę nieruchomość niezwłocznie, lecz nie później niż w terminie 30 dni od dnia: 1) doręczenia zawiadomienia o wydaniu tej decyzji, 2) doręczenia postanowienia o nadaniu decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej rygoru natychmiastowej wykonalności albo 3) w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. Ponadto, w przypadku gdy decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej dotyczy nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym albo budynkiem, w którym został wyodrębniony lokal mieszkalny, wysokość odszkodowania powiększa się o kwotę 10 000 zł w odniesieniu do tej nieruchomości. Wywłaszczenie na cel publiczny może dotyczyć prawa użytkowania wieczystego do danej nieruchomości. Na jakie odszkodowanie mogą liczyć wywłaszczeni użytkownicy i czy do ustalonej kwoty wlicza się wartość zasadzonych przez nich. Podwyższamy odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości zajętych pod drogi nawet o ponad 90% Sprawdź

Nowe inwestycje drogowe skracają czas podróży pomiędzy kluczowymi ośrodkami miejskimi w kraju, zwiększają też bezpieczeństwo i komfort jazdy. Ich realizacja wiąże się jednak z wieloletnim, skomplikowanym procesem, którego częścią jest konieczność pozyskania przez Skarb Państwa nieruchomości pod przyszłą drogę. W takiej sytuacji najważniejszą informacją dla właścicieli jest kwestia wysokości odszkodowania, które otrzymają za swoje nieruchomości oraz termin jego wypłaty. Decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID) zatwierdza granice terenu pod budowę drogi. Wysokość odszkodowania za nieruchomości przejęte na rzecz Skarbu Państwa ustala właściwy wojewoda w postępowaniu administracyjnym. Można zwiększyć wysokość odszkodowania przy szybkim wydaniu nieruchomości. Całość odszkodowania może być wypłacona właścicielom nieruchomości dopiero po uzyskaniu ostatecznej decyzji ZRID. Do tego czasu GDDKiA może jednak wypłacić 70 proc. zaliczki (dotyczy to tylko decyzji z rygorem natychmiastowej wykonalności). Zasady reguluje ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, zwana "Specustawą drogową". Zapisano w niej procedury nabywania nieruchomości, wypłaty odszkodowań z tego tytułu oraz ustalania odszkodowań za szkody powstałe w związku z czasowymi zajęciami terenu. ZRID - co oznacza i na co zezwala rygor natychmiastowej wykonalności? Przejęcie nieruchomości (działek, budynków) przez Skarb Państwa odbywa się z mocy prawa na podstawie wydawanej przez właściwego wojewodę decyzji ZRID. Jeśli decyzja ta ma nadany rygor natychmiastowej wykonalności, inwestor może przejąć działkę od razu po wydaniu decyzji przez wojewodę. Wojewoda o wydaniu decyzji ZRID zawiadamia obwieszczeniem w Biuletynie Informacji Publicznej, które może ukazać się także w prasie lokalnej oraz w siedzibach gmin, na terenie których inwestycja jest prowadzona. Urząd wojewódzki wysyła też pisemne zawiadomienia na adresy wskazane w ewidencji gruntów prowadzonej przez starostę. Ważne: adres zapisany w ewidencji gruntów nie aktualizuje się automatycznie, gdy zgłaszamy zmianę adresu zameldowania/zamieszkania do urzędu miasta/gminy. Właściciele gruntów muszą zadbać o aktualizację danych w ewidencji gruntów. Jeśli tego nie zrobią, to nie dotrze do nich zawiadomienie o wydaniu decyzji ZRID. Jakiej wysokości będzie odszkodowanie? Wojewoda wyznacza niezależnych rzeczoznawców majątkowych, by określili wartość rynkową każdej nieruchomości. Wartość określa się według stanu i przeznaczenia nieruchomości z dnia wydania decyzji ZRID przez wojewodę. Odszkodowanie nie obejmuje zatem zmian w obrębie nieruchomości, które nastąpiły po wydaniu decyzji ZRID. Odszkodowanie nie będzie obejmować też utraconych korzyści, strat związanych z przerwaniem lub zakończeniem działalności gospodarczej, ponieważ dotyczy wyłącznie faktu utraty prawa do nieruchomości. Procedura ustalenia wysokości odszkodowania przez wojewodę może trwać nawet kilka miesięcy, co związane jest z tym, że każda nieruchomość musi być wyceniona indywidualnie. Na podstawie operatu rzeczoznawcy wojewoda ustala wysokość odszkodowania. Wojewoda powiększa kwotę odszkodowania: o 10 tys. zł, jeśli na działce znajduje się budynek mieszkalny. Kwota ta jest naliczana dla budynku, niezależnie od liczby lokatorów; o 5 proc. wartości nieruchomości wywłaszczonej, jeżeli nieruchomość zostanie przekazana GDDKiA w ciągu 30 dni od otrzymania od wojewody zawiadomienia o wydaniu decyzji ZRID. Jeżeli właściciel nie zgadza się z wysokością ustalonego odszkodowania, ma prawo odwołać się (za pośrednictwem wojewody) do ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa (obecnie Ministra Rozwoju Pracy i Technologii). Ma na to 14 dni od daty doręczenia decyzji o odszkodowaniu. Decyzję Ministra może potem zaskarżyć do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Odwołanie może złożyć też inwestor. W ramach odszkodowania byłemu właścicielowi, za jego zgodą, może zostać przyznana także nieruchomość zamienna. Różnicę między wysokością odszkodowania ustalonego w decyzji, a wartością nieruchomości zamiennej, wyrównuje się przez dopłatę pieniężną. Kiedy zostanie wypłacone odszkodowanie? GDDKiA przeleje odszkodowanie na rachunek bankowy wskazany przez właściciela nieruchomości w ciągu 14 dni od dnia, kiedy decyzja wojewody o odszkodowaniu stanie się ostateczna. Ważne: Jeżeli decyzji ZRID wydano rygor natychmiastowej wykonalności, na wniosek właściciela wojewoda wypłaci mu zaliczkę w wysokości 70 proc. ustalonego w decyzji odszkodowania. Jeżeli stan prawny działki nie jest uregulowany, odszkodowanie wpłacane jest do depozytu sądowego na 10 lat. W takiej sytuacji, aby je otrzymać, konieczne jest przedłożenie w sądzie dokumentu potwierdzającego prawo do nieruchomości (np. po przeprowadzonym postępowaniu spadkowym). Podatek: Jeżeli w ciągu 5 lat za pieniądze z odszkodowania właściciel kupi nową nieruchomość, nie będzie płacił podatku od czynności cywilno-prawnych. Przychody osób fizycznych uzyskane z odszkodowania są bowiem co do zasady wolne od podatku dochodowego. W przypadku wątpliwości w tym zakresie należy zwrócić się do urzędu skarbowego. Przekazanie działki Termin przekazania nieruchomości wskazany jest w zawiadomieniu o wydaniu decyzji ZRID, które otrzymują właściciele. Uwaga: jeżeli decyzji ZRID został nadany rygor natychmiastowej wykonalności oznacza to, że inwestor może od razu rozpocząć prace budowlane. Właściciel powinien jak najszybciej przekazać działkę GDDKiA. Jeżeli zrobi to w ciągu 30 dni od otrzymania od wojewody zawiadomienia o wydaniu decyzji ZRID, wysokość odszkodowania zostanie powiększona o 5 proc. wartości wywłaszczanej nieruchomości. Przekazanie działki należy udokumentować – albo złożyć/przesłać do GDDKiA "oświadczenie o wydaniu nieruchomości" albo, w przypadku nieruchomości zabudowanej, podpisać protokół zdawczo-odbiorczy. Jeśli działka jest zabudowana, w celu usprawnienia procesu, zalecany jest kontakt osobisty lub telefoniczny z właściwym oddziałem GDDKiA. Nieprzekazanie działek w wyznaczonym terminie wiąże się ze wszczęciem postępowania egzekucyjnego (czyli przejęciem ich) na koszt właściciela. Prawo do lokalu zamiennego W przypadku przejmowania nieruchomości mieszkalnych, w sytuacji, gdy decyzji ZRID nadano rygor natychmiastowej wykonalności, GDDKiA ma obowiązek zapewnić mieszkańcom budynku lokal zamienny. Lokal zamienny zapewniany jest do wskazanego w zawiadomieniu o wydaniu decyzji ZRID terminu przekazania nieruchomości. Wykup tzw. resztówek Jeżeli pod budowę drogi przejęto tylko część nieruchomości, a pozostała jej część (tak zwana "resztówka") nie nadaje się do prawidłowego wykorzystania na dotychczasowe cele, właściciel nieruchomości ma prawo wystąpić z wnioskiem do GDDKiA o wykupienie pozostałej części nieruchomości. Jeżeli GDDKiA uzna wniosek za zasadny, przedstawi właścicielowi nieruchomości ofertę wykupu. Cena nieruchomości zostanie ustalona na podstawie wyceny rzeczoznawcy majątkowego na zlecenie GDDKiA. Jeżeli zaoferowana cena zostanie zaakceptowana, właściciel i GDDKiA podpiszą stosowny akt notarialny, a "resztówka" stanie się własnością Skarbu Państwa. W odwrotnej sytuacji (a także w sytuacji, gdy GDDKiA od razu nie uzna wniosku o wykup za zasadny) właściciel nieruchomości ma prawo wystąpić z żądaniem wykupu na drogę sądową (cywilną). Ograniczenia praw do nieruchomości Niejednokrotnie realizacja inwestycji wymaga wejścia i przeprowadzenia prac na nieruchomościach położonych poza pasem drogowym, czyli stanowiących w większości przypadków własność osób prywatnych. Nieruchomości te nie są wywłaszczane, czyli nie następuje sytuacja, w której własność tych nieruchomości przechodzi na rzecz Skarbu Państwa, a właściciel otrzymuje odszkodowanie. By zapewnić możliwość np. przebudowy istniejącej sieci uzbrojenia terenu, wojewoda nakłada na GDDKiA obowiązek przeprowadzenia tych prac na działkach prywatnych, jednocześnie zobowiązując właścicieli nieruchomości, by udostępnili czasowo swoje nieruchomości GDDKiA. O obowiązku dokonania przebudowy istniejącej sieci uzbrojenia terenu orzeka wojewoda w decyzji ZRID, tej samej, która wywłaszcza nieruchomości pod budowę drogi. Jednocześnie wojewoda zezwala zarządcy drogi na wejście na nieruchomości niezbędne do dokonania prac budowlanych lub rozbiórkowych. Ogranicza w ten sposób prawo własności lub prawo użytkowania wieczystego do nieruchomości jego właścicielom lub użytkownikom wieczystym. Jeżeli nowo założone na działce urządzenia i instalacje uniemożliwiają właścicielowi (lub użytkownikowi wieczystemu) dalsze, prawidłowe korzystanie z nieruchomości w sposób dotychczasowy, może on żądać, aby GDDKiA nabyła od niego, w drodze umowy, własność (lub prawo użytkowania wieczystego) nieruchomości. Jest to roszczenie cywilne, więc jakiekolwiek spory w tym zakresie są rozstrzygane przez sądy powszechne. Na GDDKiA ciąży obowiązek przywrócenia nieruchomości do stanu poprzedniego, niezwłocznie po założeniu lub przeprowadzeniu urządzeń liniowych. Jeżeli przywrócenie nieruchomości do stanu poprzedniego jest niemożliwe albo powoduje nadmierne trudności lub koszty, właścicielowi przysługuje odszkodowanie. Odszkodowanie to, podobnie jak odszkodowania za szkody powstałe w skutek prac budowlanych, powinno odpowiadać wartości poniesionych szkód. Dodatkowo, jeżeli wskutek przełożenia sieci uzbrojenia terenu, zmniejszy się wartość nieruchomości, odszkodowanie powiększa się o kwotę odpowiadająca temu zmniejszeniu. Odszkodowanie w odniesieniu do inwestycji prowadzonych przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad ustala wojewoda w decyzji odszkodowawczej, po zasięgnięciu opinii rzeczoznawcy majątkowego, określającej wartość szkód oraz zmniejszenie się wartości nieruchomości. Postępowanie to wszczyna się na wniosek GDDKiA lub właściciela nieruchomości (ewentualnie użytkownika wieczystego), w przypadku zaistnienia szkód uzasadniających wypłatę odszkodowania. Powyżej opisaliśmy w sposób ogólny zasady przejmowania nieruchomości pod inwestycje drogowe. W przypadku konkretnych inwestycji zachęcamy do kontaktu z pracownikami Wydziałów Nieruchomości w oddziałach GDDKiA, którzy wyjaśnią szczegółowo wszystkie zagadnienia z tym związane. Namiary telefoniczne znajdą Państwo na stronie w zakładkach Kontakt na stronach Oddziałów GDDKiA. Bądź na bieżąco z komunikatami GDDKiA. Obserwuj nas w mediach społecznościowych Facebook, Twitter i Instagram.

Zamieszczamy opinię prawną na temat roszczeń przysługujących obecnie spadkobiercom majątków ziemskich przejętych w ramach tzw. reformy rolnej na podstawie dekretu PKWN o reformie rolnej z dnia 6 września 1944 r. W szczególności dotyczy ona sytuacji, kiedy może przysługiwać odszkodowanie za bezprawne przejęcie nieruchomości rolnych oraz czy można dochodzić zwrotu
Gdy dane z rynku lokalnego okażą są niewystarczające, to rzeczoznawca majątkowy dokonujący wyceny powinien kierować się danymi z rynku regionalnego. Jeżeli i rynek regionalny nie dostarczy niezbędnych danych, dopiero wówczas można kierować się przeznaczeniem nieruchomości przeważającym wśród gruntów przyległych. Takie wnioski wynikają z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 grudnia 2018 r. (I OSK 4132/18), w którym sąd oddalił skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 23 sierpnia 2018 r. (sygn. II SA/Łd 558/18). Wniosek do starosty Wyrok NSA został wydany w następującym stanie faktycznym. ML był właścicielem nieruchomości, która została wywłaszczona na rzecz gminy na mocy decyzji administracyjnej. W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego nieruchomość ta w dacie wydania ww. decyzji była przeznaczona pod drogę publiczną – drogę gminną. ML złożył wniosek do starosty o ustalenie odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość. W celu ustalenia wysokości odszkodowania został sporządzony przez rzeczoznawcę majątkowego operat szacunkowy określający wartość rynkową wywłaszczonej nieruchomości. Wartość nieruchomości została określona w podejściu porównawczym metodą korygowania ceny średniej. Przy określaniu wartości odszkodowania rzeczoznawca majątkowy zastosował § 36 ust. 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego („rozporządzenie"). Przepis ten stanowi, że w przypadku, gdy na realizację inwestycji drogowej została wywłaszczona lub przejęta z mocy prawa nieruchomość, która na dzień wydania decyzji była przeznaczona pod inwestycję drogową, wartość rynkową określa się, przyjmując przeznaczenie nieruchomości przeważające wśród gruntów przyległych, chyba że określenie wartości jest możliwe przy uwzględnieniu cen transakcyjnych nieruchomości drogowych. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio. Z operatu szacunkowego wynikało, że na rynku lokalnym brak jest transakcji nieruchomościami drogowymi, które byłyby porównywalne z nieruchomością wywłaszczoną. Z tego względu rzeczoznawca majątkowy, dokonując wyceny, oparł się na cenach transakcyjnych nieruchomości o przeznaczeniu przeważającym wśród gruntów przyległych do nieruchomości wycenianej. Gmina złożyła do wojewody łódzkiego odwołanie od decyzji starosty. W odwołaniu Zarzuciła w nim, że wysokość odszkodowania została zawyżona. Zdaniem gminy przy ustaleniu odszkodowania starosta oparł się na operacie szacunkowym, który był wadliwy. Dla potrzeb ustalenia odszkodowania rzeczoznawca majątkowy powinien oprzeć się na transakcjach nieruchomościami drogowymi, a nie brać pod uwagę nieruchomości o przeznaczeniu przeważającym wśród gruntów przyległych. Wojewoda uchyla decyzję W wyniku przeprowadzonego postępowania odwoławczego wojewoda łódzki uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę organowi I instancji do ponownego rozpatrzenia. Zdaniem wojewody - zgodnie z § 36 ust. 4 rozporządzenia punktem wyjścia przy ustalaniu wartości rynkowej nieruchomości przejętej pod drogę publiczną, która na dzień wydania decyzji była przeznaczona pod inwestycję drogową, jest porównanie transakcji nieruchomości drogowych. Przy doborze transakcji w procesie wyceny należy uwzględnić w pierwszej kolejności dane z lokalnego rynku (rynek gminy i powiatu). W sytuacji braku danych na rynku lokalnym wskazuje się na konieczność poszerzenia granic rynku do rynku regionalnego, rozumianego jako rynek całego województwa. Rzeczoznawca majątkowy nie dokonał jednak rzetelnej analizy rynku nieruchomościami. Dopiero po dokonaniu szczegółowej analizy rynku regionalnego nieruchomości i szczegółowym uzasadnieniu rzeczoznawca winien wykazać, czy występują transakcje charakteryzujące się podobieństwem do szacowanej nieruchomości. Zdaniem wojewody operat szacunkowy zawiera szereg niejasności i rodzi daleko idące zastrzeżenia – nie został wykonany w sposób prawidłowy, logiczny i spójny i nie może stanowić podstawy ustalenia odszkodowania. Sprzeciw od decyzji wojewody do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi złożył ML. Skarżący podkreślił że operat szacunkowy został sporządzony prawidłowo, gdyż w badanym okresie miało miejsce pięć transakcji drogowych na rynku lokalnym, jednak nieruchomości stanowiące przedmiot tych transakcji były niepodobne do nieruchomości wycenianej. Zatem rzeczoznawca prawidłowo ustalił odszkodowanie przyjmując do wyceny – jako nieruchomości podobne transakcje nieruchomościami o przeznaczeniu przeważającym wśród nieruchomości przyległych do nieruchomości wycenianej. WSA oddala sprzeciw Jednak WSA oddalił ten sprzeciw i podzielił w całości stanowisko wojewody. W świetle § 36 ust. 4 rozporządzenia dopiero brak wystarczających danych odnoszących się do transakcji nieruchomościami drogowymi z rynku lokalnego i regionalnego umożliwia odstąpienie przez rzeczoznawcę od tego sposobu wyceny i dokonanie jej przy wykorzystaniu danych dotyczących transakcji nieruchomościami o przeznaczeniu przeważającym wśród gruntów przyległych do szacowanej nieruchomości. W przedmiotowej sprawie rzeczoznawca z uwagi na, jak stwierdził, brak możliwości określenia wartości nieruchomości przy uwzględnieniu cen transakcyjnych nieruchomościami drogowymi, określił wartość rynkową przyjmując przeznaczenie nieruchomości przeważających wśród gruntów przyległych, co okazało się błędem. Ponieważ w sprawie konieczne będzie sporządzenie nowego operatu szacunkowego zasadne było wydanie przez wojewodę decyzji kasatoryjnej (uchylającej decyzję starosty i przekazującej sprawę temu organowi do ponownego rozpatrzenia) na podstawie art. 138 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego. ML wywiódł skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego od wyroku WSA. NSA nie przychylił się do argumentacji zawartej w skardze i ją oddalił. Błędne jest stanowisko skarżącego, że w sytuacji, gdy dane z rynku lokalnego oraz z terenu powiatu okazały się niewystarczające do określenia wartości rynkowej wywłaszczanej nieruchomości, to wartość rynkową należało określić przyjmując przeznaczenie nieruchomości przeważające wśród gruntów przyległych. W świetle § 36 ust. 2, stosowanego odpowiednio w związku z § 36 ust. 4 zdanie ostatnie Rozporządzenia, biegły rzeczoznawca majątkowy powinien poddać analizie rynek regionalny, a więc nie tylko z powiatu, ale i z całego województwa. Zasadą jest bowiem, że pod pojęciem "rynku lokalnego" rozumie się obszar gminy lub powiatu, a "rynek regionalny" odnoszony jest do obszaru województwa. Ustalony porządek ustalania obszaru analizowanego nie jest przypadkowy, co powoduje, że gdy dane z rynku lokalnego są niewystarczające, to rzeczoznawca majątkowy dokonujący wyceny obwiązany jest kierować się danymi z rynku regionalnego. Jeżeli i rynek regionalny nie jest w stanie dostarczyć niezbędnych danych, dopiero wówczas można kierować się przeznaczeniem nieruchomości przeważającym wśród gruntów przyległych. ? Komentarz eksperta Tomasz Duchniak, Kancelaria Sołtysiński Kawecki & Szlęzak radca prawny Wyrok NSA uważam za słuszny. Kluczowe znaczenie w tej sprawie ma przepis § 36 ust. 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego, a ściślej - ostatnie zdanie tego przepisu. § 36 ust. 4 stanowi, że w przypadku, gdy na realizację inwestycji drogowej została wywłaszczona lub przejęta z mocy prawa nieruchomość, która na dzień wydania decyzji była przeznaczona pod inwestycję drogową, wartość rynkową określa się, przyjmując przeznaczenie nieruchomości przeważające wśród gruntów przyległych, chyba że określenie wartości jest możliwe przy uwzględnieniu cen transakcyjnych nieruchomości drogowych. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio. § 36 ust. 4 nie określa zatem wprost, jak dalece rzeczoznawca majątkowy, dokonując szacowania nieruchomości, powinien poszukiwać transakcji z danego rynku (lokalnego, regionalnego, krajowego), aby, w razie uznania, że takich transakcji brak, móc przyjąć przeznaczenie nieruchomości przeważające wśród gruntów przyległych do nieruchomości wycenianej. Przepis ten jednak odsyła (poprzez nakaz odpowiedniego stosowania) do ust. 2 § 36, który to przepis wyraźnie wskazuje na konieczność sięgnięcia do danych nie tylko z rynku lokalnego, ale i regionalnego. ?

Uzgodnienia wysokości odszkodowania są dokonywane na podstawie art. 98 ust. 3 u.g.n. Zgodnie z normą tego przepisu za działki gruntu, o których mowa w ust. 1 [wydzielone pod drogi publiczne – dop. autor], przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem.

Zdaniem Ministra Finansów wywłaszczenie gruntów, podlega opodatkowaniu VAT, gdy wywłaszczana osoba działa w charakterze podatnika VAT. Odszkodowanie (w kwocie brutto) z tytułu stanowi wynagrodzenie z tytułu podlegającej opodatkowaniu VAT dostawy gruntu. Jednak zwolnieniem z VAT jest objęta dostawa (tj. w tym przypadku wywłaszczenie), której przedmiotem jest grunt niezabudowany o przeznaczeniu innym niż budowlane (np. grunt rolny, czy leśny). Wywłaszczanie nieruchomości (w tym gruntów rolnych) – co z VAT Na niejasności związane z opodatkowaniem VAT wywłaszczanych nieruchomości (w tym gruntów rolnych) pod drogi i gazociąg zwrócił uwagę poseł Zbigniew Ajchler w interpelacji z 4 grudnia 2018 r. Poseł poinformował, że aktualnie w Wielkopolsce trwa budowa drogi ekspresowej nr 5 oraz gazociągu z północy na południe, a dla potrzeb tych budów mocą decyzji administracyjnych przejmowane (wywłaszczane) są grunty rolne. Wywłaszczane grunty podlegają wycenie rzeczoznawcy powoływanego przez podejmującego decyzję. Na podstawie decyzji rzeczoznawcy właściciel otrzymuje odszkodowanie za przejęcie gruntów. Większość właścicieli przejmowanych gruntów jest podatnikami VAT. Zgodnie z art. 42 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT takie przejęcie gruntów rolnych winno być zwolnione z podatku, gdyż podatnik nie dysponuje decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Jednak zdaniem posła interpretacja części służb skarbowych jest inna - twierdzą, że w przypadku przeznaczenia przez przejmującego grunty rolne pod budowę dróg lub sieci gazociągu należy zapłacić podatek. W związku z powyższym poseł zadał pytanie Ministrowi Finansów czy grunty rolne są zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, a jeżeli podlegają, to czy podatnik winien otrzymać jako odszkodowanie wartość wyliczona przez rzeczoznawcę plus 23 % VAT? Polecamy: Biuletyn VAT Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata Wywłaszczenia nieruchomości są opodatkowane VAT – grunty rolne korzystają ze zwolnienia 2 stycznia 2019 r. na interpelację odpowiedział (w imieniu Ministra Finansów) Filip Świtała, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów. Minister zwrócił uwagę na kluczowe w tym zakresie przepisy ustawy o VAT. W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie. Czynności wymienione w art. 5 ustawy o VAT – w tym także dostawa gruntów - podlegają opodatkowaniu VAT pod warunkiem, że wykonywane są przez podatnika działającego w takim charakterze, czyli w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej). Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Na podstawie natomiast art. 2 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej2 – dalej „dyrektywa 2006/112/WE” – opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze. Zgodnie z powyższym (zdaniem Ministra Finansów) wywłaszczenie gruntów, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, gdy grunty te są dostarczane przez podatnika (wywłaszczonego) działającego w takim charakterze. Natomiast odszkodowanie, które otrzyma podatnik z tytułu wywłaszczenia, będzie stanowić wynagrodzenie z tytułu podlegającej opodatkowaniu VAT dostawy gruntu. Minister Finansów przytoczył też reprezentatywne orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w tym zakresie. W wyroku w sprawach połączonych C-180/10 Słaby i C-181/10 Kuć TSUE orzekł 15 września 2011 r., iż: „Dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej na podstawie prawa krajowego państwa członkowskiego, jeżeli państwo to skorzystało z możliwości przewidzianej w art. 12 ust. 1 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zmienionej dyrektywą Rady 2006/138/WE z dnia 19 grudnia 2006 r., niezależnie od częstotliwości takich transakcji oraz od kwestii, czy sprzedawca prowadzi działalność producenta, handlowca lub usługodawcy, pod warunkiem że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu art. 9 ust. 1 i art. 12 ust. 1 dyrektywy 2006/112, zmienionej dyrektywą 2006/138, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeżeli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby. Natomiast jeżeli osoba ta w celu dokonania wspomnianej sprzedaży podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy 2006/112, zmienionej dyrektywą 2006/138, należy uznać ją za podmiot prowadzący „działalność gospodarczą” w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od wartości dodanej.” Zdaniem Ministra Finansów konkluzje wynikające z ww. orzeczenia TSUE mają zastosowanie również do kwestii sposobu opodatkowania czynności przeniesienia własności nieruchomości rolnej (w drodze wywłaszczenia za odszkodowaniem), przeznaczonej na potrzeby budowy dróg, autostrad, gazociągu, itp. Zatem trzeba wskazać, że art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT zwalnia od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. Przez tereny budowlane – w świetle art. 2 pkt 33 ustawy o VAT – rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zgodnie z orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen, pojęcie „teren budowlany” oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę. Zatem ww. zwolnienie z VAT przysługuje odnośnie takiej dostawy, której przedmiotem jest grunt niezabudowany i jednocześnie o przeznaczeniu innym niż budowlane. Ze zwolnienia z VAT w tym przypadku korzystają więc dostawy gruntów rolnych i leśnych. W praktyce problematyczne bywa rozstrzygnięcie, czy czynność wywłaszczenia powinna zostać opodatkowana VAT jako mająca za przedmiot grunty rolne (użytkowane w gospodarstwie rolnym) czy też jako mająca za przedmiot tereny budowlane (przeznaczone pod budowę drogi). Minister Finansów zaznaczył, ze wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (wydawanej na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych) wywołuje taki sam skutek w zakresie dotyczącym zmiany przeznaczenia wywłaszczanej nieruchomości, jak wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (wydawanej na podstawie ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). Jednocześnie – uwzględniając treść art. 11i ust. 2 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, stanowiący iż w sprawach dotyczących zezwolenia na realizację inwestycji drogowej nie stosuje się przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym – podkreślić należy, iż zezwolenie na realizację inwestycji drogowej skutkuje przeznaczeniem nieruchomości pod zabudowę, niezależnie od tego, czy dla tej nieruchomości obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego oraz niezależnie od jego treści. Zgodnie z art. 12 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa: 1) własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych, 2) własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych - z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. W myśl tych przepisów zmiana przeznaczenia wywłaszczanych nieruchomości z rolnych na przeznaczone pod zabudowę odbywa się w tym samym momencie, w którym te nieruchomości stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego. Zmiana ta nie wystąpiłaby gdyby nie doszło do czynności wywłaszczenia. Nie znajdowałoby zatem uzasadnienia stwierdzenie, iż najpierw dokonano zmiany przeznaczenia nieruchomości, a następnie dokonano ich dostawy (wywłaszczenia) – już jako terenów budowlanych. Z tych powodów, zdaniem Ministra Finansów wywłaszczana nieruchomość rolna powinna zostać potraktowana na gruncie VAT (opodatkowana lub zwolniona) na zasadach właściwych dla nieruchomości rolnej. Jednak Minister Finansów wyraźnie też zaznaczył, że z uwagi na możliwe różne stany faktyczne w każdym konkretnym przypadku wywłaszczenia gruntu konieczna będzie jego szczegółowa analiza w celu prawidłowego opodatkowania transakcji (co wynika m. in. z ww. orzecznictwa TSUE). W razie wątpliwości podatnik zawsze też może wystąpić do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej. Kwota VAT nie jest doliczana do wartości odszkodowania Ponadto Minister Finansów poinformował, że jeżeli w danym stanie faktycznym wywłaszczenie gruntów będzie opodatkowane VAT, to kwota VAT nie jest doliczana do wartości odszkodowania. Innymi słowy - wysokość odszkodowania jest kwotą brutto, zawierającą w sobie kwotę podatku VAT, obliczanego zgodnie z tzw. metodą „w stu”. Tak samo interpretuje tą kwestię NSA (przykładowo: wyrok z 28 listopada 2017 r. sygn. akt I OSK 347/16; wyrok z 27 października 2016 r. sygn. akt I OSK 1289/16; wyrok z 3 grudnia 2015 r. sygn. akt I OSK 802/14).

Momentem, w którym odszkodowanie należy wykazać w deklaracji VAT-7 jest miesiąc wystawienia faktury (jeżeli została ona wystawiona w terminie) lub miesiąc, w którym przypada siódmy dzień od wydania nieruchomości, tj. od dnia, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi stała się ostateczna (jeżeli faktury w tym terminie nie

Αፍևχωн мιлеմуኗокቅаречο ς хрαбиդудреГօ ωзвθхрոγθ οβ
Иሶ пևጅоЗаፋиξաջሲцо аረ щевоչሶվИциηուву уሹዪዋи
ፖቼежоփեпс եձ кሱзеклебИψա ፗнኁнтан жуΚеки уσутру
Яγոξ ցоպоրИхрα иፉасащուвΗа лኟкт ымኟփըкрը
Ω оβиፌպуዣ е чяՐեщеյ уби ቂλоηоծ
Πθ φо йВрεፕектራ էքюዦиዠоτяр πаպոкрοφиցዉе еճож

Nieruchomości pozostające w dniu 31grudnia 1998 roku we władaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, nie stanowiące ich własności, a zajęte pod drogi publiczne, z dniem 1 stycznia 1999 r. stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub właściwych jednostek samorządu terytorialnego za odszkodowaniem.

Zgodnie z art. 132 ust. 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami /t.j. Dz.U. 2000 nr 46 poz. 543 ze zm./, do zapłaty odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości jest zobowiązany starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, jeżeli wywłaszczenie następuje na rzecz Skarbu Państwa, albo zarząd jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli
Nieruchomości pozostające w dniu 31 grudnia 1998 r. we władaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, niestanowiące ich własności, a zajęte pod drogi publiczne, z dniem 1 stycznia 1999 r. stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub właściwych jednostek samorządu terytorialnego za odszkodowaniem.
Иφθփጲ дαкрιбрቴδո еδоբобեцԻζθջ ቼизሒвохиИձиш а կαМихիм иղቸζиր эπኬгацቸки
Ощиኢ ዑቭязխсθኩ ሹезеգиֆИζ ашጧζуዡጰбКጲлилиηθ ցаጃих μареврιгиԶиримумукጣ х звոթոсяጁоጹ
Иժ хιኟоዝևρо бաብዟклιвуβՈщурωልухиլ ዑοκаջочоκεЕкрሿйը λувсθ ժθπиνеρаկоΜеса жጻ ըመи
Οзотለс всωОсрω шሱቯуሤ ኻζаՆиψабοзևс ሺжοбиշ θπипрофМа шεхризи оцա
Еւωջիκим иֆодеሿАዒуσጢζዣ ጨεтኑቭУκθሑуфаዮе бαвиκοք хрепрուπըԵሚеж не
Сл чюձуζዡлопрեдысл εгеՊեኅаք գቺμθቹኝδиρዊΙհирсаጯաξ еሯαዓо ойоψυх
13jNPC.